Segregacja odpadów komunalnych – co warto wiedzieć?

Wszyscy mieszkańcy polskich gmin od 2020 roku zgodnie z nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw z dnia 19 lipca 2019 r. są zobowiązani do segregacji odpadów komunalnych. Wyróżnia się cztery główne frakcje odpadów: metale i tworzywa sztuczne, szkło, papier oraz odpady biodegradowalne. Taki system segregacji pozwala oddzielić wybrane partie odpadów, które nie nadają się do ponownego przetwórstwa i uzyskać sekcje o podobnym wymaganiach recyklingowych. Każdej frakcji śmieci komunalnych jest przypisany pojemnik oznaczony odpowiednim kolorem:

  • metale i tworzywa sztuczne – kolor żółty,
  • szkło – kolor zielony,
  • papier – kolor niebieski,
  • odpady biodegradowalne – kolor brązowy.

Przeczytaj więcej:

Istnieje jeszcze jeden rodzaj pojemnika, który odgrywa kluczową rolę w całym procesie prawidłowej segregacji śmieci. Jest to pojemnik na odpady zmieszane oznaczony kolorem czarnym lub szarym. Do takiego kosza należy wyrzucać odpady, które ze względu na swoje właściwości nie nadają się do ponownego odzysku, jednak istnieją pewne ograniczenia, które regulują, jakich odpadów nie można wrzucić do pojemnika na odpady zmieszane.

Zmieszane odpady komunalne – co wrzucamy?

Do pojemnika na zmieszane odpady komunalne powinniśmy wrzucić śmieci, które nie spełniają warunków umożliwiających ich umieszczenie w pozostałych pojemnikach do segregacji. Wśród nich warto wskazać niektóre resztki pochodzące z procesu przyrządzania posiłków, jak pozostałości olejów jadalnych czy skrawki mięsa oraz opakowania po wybranych produktach żywnościowych, które ze względu na zabrudzenia lub obecną zawartość nie mogą trafić do innego pojemnika.

Do zmieszanych odpadów komunalnych należy wyrzucać również m.in.:

  • potłuczone naczynia porcelanowe i szklane,
  • zużyte ręczniki papierowe i chusteczki,
  • pieluchy i inne materiały higieniczne,
  • odchody zwierząt i pozostałości z kuwety,
  • niedopałki papierosów,
  • zabrudzenia pochodzące z zamiatania oraz zawartość worków do odkurzaczy,
  • produkty ze skóry lub futra,
  • torebki po herbacie,
  • szmatki, gąbki, ściereczki,
  • paragony czy papier do pieczenia.

Inne przykłady to:

  • zużyte podpaski, tampony i wkładki higieniczne,
  • jednorazowe maseczki ochronne i rękawiczki,
  • stare pędzle, wałki malarskie i inne zabrudzone narzędzia malarskie (w niewielkich ilościach),,
  • sierść zwierząt, włosy zebrane ze szczotki lub odpylacza,
  • zawartość worków filtrujących z odkurzaczy,
  • zabrudzone lub zatłuszczone papierowe opakowania po jedzeniu (np. pudełka po pizzy),
  • drobne elementy ceramiki sanitarnej (np. uszkodzone kafelki),
  • popsute zabawki złożone z różnych materiałów (np. plastik + tkanina),
  • resztki wosków, świec lub knotów,
  • tynki i resztki farb suche lub utwardzone (w niewielkich ilościach).

Pamiętaj, że od 2025 roku do odpadów zmieszanych nie wyrzucamy tekstyliów, ubrań ani obuwia. Takie odpady należy przekazać do PSZOK-a, czyli gminnego punktu zbiórki tzw. odpadów trudnych (innych niż komunalne).

Co często wyrzucamy do pojemnika na odpady zmieszane, a nie powinniśmy? Najczęstsze błędy

Do najczęstszych pomyłek należy wyrzucanie do odpadów zmieszanych szkła opakowaniowego, takiego jak butelki i słoiki – choć powinny one trafić do pojemnika na szkło. Podobnie bywa z opakowaniami z plastiku i metalu, np. po jogurtach czy konserwach, które po opróżnieniu i oczyszczeniu nadają się do recyklingu. Innym przykładem są kartony po mleku i sokach (opakowania wielomateriałowe), które powinny trafić do pojemnika na tworzywa sztuczne i metale. 

Często też do „zmieszanych” trafiają odpady niebezpieczne, jak baterie, leki czy sprzęt elektroniczny – tymczasem wymagają one specjalnego traktowania i należy je oddawać w wyznaczonych punktach zbiórki.

Co wrzucać do pojemnika na odpady zmieszane, aby uniknąć kar finansowych?

Wiele osób może mieć wątpliwości dotyczące prawidłowego sposobu przekazania do utylizacji wybranych rodzajów śmieci. Niezastosowanie się do przepisów Ustawy o odpadach natomiast może skutkować finansowymi konsekwencjami, np. za wyrzucania odpadów poremontowych do pojemnika na odpady zmieszane spółdzielnia mieszkaniowa może nałożyć na mieszkańca grzywnę. Znajomość rodzajów odpadów, których stanowczo nie można składować wśród odpadów zmieszanych, pomoże w codziennych wyborach i realizacji zasad właściwej segregacji śmieci. W pojemnikach na odpady zmieszane nie powinny znaleźć się:

  • zużyte baterie i akumulatory,
  • opakowania po lekach,
  • odpady medyczne,
  • odpady wielkogabarytowe,
  • odpady poremontowe i budowlane.

Warto pamiętać, że z myślą o utylizacji ostatniej grupy śmieci należy zamówić specjalny kontener na gruz oraz inne odpady poremontowe przez internet, który w bezpieczny sposób pozwoli przekazać odpady w ręce firm profesjonalnie zajmujących się ich recyklingiem oraz unieszkodliwieniem.

A co ze zmieszanymi odpadami budowlanymi? 

Zmieszane odpady budowlane to pozostałości powstałe podczas remontów, rozbiórek lub budowy, które nie zostały posegregowane na poszczególne frakcje materiałowe. W skład tej grupy mogą wchodzić m.in. fragmenty cegieł, pustaków, betonu, resztki tynku, kawałki drewna, tworzywa sztuczne, folie, płyty gipsowo-kartonowe, fragmenty ceramiki sanitarnej, a nawet przewody czy izolacje. Odpady te często zawierają zanieczyszczenia uniemożliwiające ich bezpośredni recykling, dlatego ich zagospodarowanie jest bardziej kosztowne i obciążające dla środowiska. 

Aby pozbyć się ich zgodnie z prawem, należy zamówić specjalny kontener –  nie wolno wyrzucać ich do przydomowych pojemników komunalnych.