Baza danych odpadowych – co to jest?

Baza danych odpadowych BDO (a dokładniej: baza danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami) jest systemem teleinformatycznym, w którym zawarte są informacje dotyczące podmiotów gospodarczych, wprowadzanych przez nich produktów na rynek oraz odpadów wytwarzanych przez przedsiębiorców. Rejestracja w bazie danych odpadowych umożliwia gromadzenie wszelkich danych, które powiązane są z gospodarką odpadami oraz dotrzymanie wszelkich obowiązków przez przedsiębiorców. Od 2020 roku rejestr danych odpadowych został rozbudowany o dodatkowe moduły, w których możliwe jest prowadzenie ewidencji odpadów oraz składanie sprawozdań z tytułu gospodarki śmieciami w formie elektronicznej. W rejestrze znajdują się informację, m.in. o:

  • produktach w opakowaniach,
  • bateriach,
  • olejach smarowych,
  • akumulatorach,
  • zużytym sprzęcie RTV.

Podsumowując, do prowadzenia ewidencji odpadów zobowiązany jest każdy właściciel/wytwórca odpadów, który jest objęty obowiązkiem ewidencji odpadów.

Jeśli szukasz pomocy w sprawie BDO lub chciałbyś to zlecić doświadczonym specjalistom, sprawdź naszą usługę.

Baza danych odpadowych – kto musi się zarejestrować?

Rejestracja w BDO jest obowiązkowa dla podmiotów gospodarczych, które są zobligowane do prowadzenia ewidencji i składania sprawozdań z zakresu gospodarki odpadami. Obowiązek rejestracji w bazie danych odpadowych mają:

  • podmioty wytwarzające odpady i prowadzące ewidencję odpadów,
  • przedsiębiorcy wprowadzający na rynek krajowy produkty w opakowaniach, oleje, smary, opony, akumulatory, baterie oraz sprzęt elektroniczny,
  • producenci, nabywcy i importerzy opakowań (wewnątrzwspólnotowi).

Zarejestrowanie się w BDO może być również konieczne dla podmiotów, które prowadzą m.in. gabinety stomatologiczne, usługi budowlane, zakłady mechaniczne czy salony kosmetyczne. Warunkiem jednak musi być fakt, że wytwarzane odpady nie są śmieciami komunalnymi, czyli takimi, jakie są produkowane w gospodarstwach domowych.

Niewielkie firmy prowadzące działalność biurową nie są zobowiązane do rejestracji w bazie danych odpadowych. Przede wszystkim dlatego, że wytwarza się tutaj odpady odpowiadające odpadom komunalnym, czyli podobnym co do składu odpadom wytwarzanym w gospodarstwie domowym. Tego rodzaju śmieci można umieszczać w pojemnikach komunalnych, przedsiębiorca nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji w tym zakresie.

Rejestracja w Bazie danych odpadowych – kogo nie dotyczy?

Rejestracja w bazie danych odpadowych nie jest wymagana u podmiotów, które nie prowadzą ewidencji odpadów. Oprócz przedsiębiorców tego typu zwolnione są również osoby fizyczne, jednostki organizacyjne, które nie są przedsiębiorcami i wykorzystują odpady na potrzeby własne oraz podmioty, które nieprofesjonalnie zbierają odpady opakowaniowe. Przykładem takich podmiotów są sklepy zbierające zużyte świetlówki czy apteki gromadzące przeterminowane leki.

Zgodnie z Art 51 ust.2: 

Nie podlegają wpisowi do rejestru:

  1. osoba fizyczna oraz jednostka organizacyjna niebędące przedsiębiorcami wykorzystujące odpady na potrzeby własne, zgodnie z art. 27 ust. 8;
  2. podmiot władający powierzchnią ziemi, na której są stosowane komunalne osady ściekowe w celach, o których mowa w art. 96 ust. 1 pkt 1-3, zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów;
  3. podmiot prowadzący działalność inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami, który zbiera odpady opakowaniowe i odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, w tym zbieranie leków i opakowań po lekach przez apteki, przyjmowanie zużytych artykułów konsumpcyjnych w sklepach, systemy zbierania odpadów w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, urzędach i instytucjach (nieprofesjonalna działalność w zakresie zbierania odpadów);
  4. transportujący wytworzone przez siebie odpady;
  5. wytwórca odpadów będący rolnikiem gospodarującym na powierzchni użytków rolnych poniżej 75 ha, o ile nie podlega wpisowi do rejestru na podstawie ust. 1.

Wszystkie te podmioty są zwolnione obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów. Co ważne – jeżeli podmiot jest wytwórcą odpadów, które powstają w wyniku budowy, remontu, konserwacji, rozbiórki czy napraw jest odpowiedzialny za ich utylizację i ma obowiązek rejestracji do BDO oraz prowadzenia odpowiedniej ewidencji.

Rejestr w Bazie danych odpadowych – składanie wniosku

Aby zarejestrować się w bazie danych odpadowych, należy złożyć odpowiedni wniosek do urzędu. Część przedsiębiorców musi zrobić to na własną rękę – wśród takich podmiotów znajdują się, m.in.:

  • przedsiębiorcy wprowadzający na terytorium kraju niektóre produkty (oleje, smary, pojazdy, sprzęt elektroniczny),
  • podmioty prowadzące recykling i odzysk odpadów powstających z oleju, smarów, opon czy opakowań,
  • organizacje (punkty zbierania odpadów, stacje demontażu, zakłady przetwarzania odpadów).

Co ważne – nie wszyscy przedsiębiorcy muszą składać wniosek. W niektórych przypadkach do rejestru BDO podmioty dopisywane są automatycznie przez marszałka województwa. Dotyczy to takich przedsiębiorców, którzy uzyskali m.in.:

  • pozwolenie zintegrowane,
  • pozwolenie na wytwarzanie odpadów,
  • zezwolenie na zbieranie i przetwarzanie odpadów,
  • zezwolenie na podziemne składowanie śmieci,
  • wpis działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości,
  • decyzję o gospodarowaniu odpadami wydobywczymi.

Wyżej wymienione sytuacje nie podlegają składaniu wniosku – dopisanie do rejestru BDO odbywa się automatycznie.

Najważniejsze zasady prowadzenia ewidencji odpadów

Baza danych odpadowych (rejestr BDO) zobowiązuje przedsiębiorców do rejestracji w systemie teleinformatycznym. Sam system jest bardzo intuicyjny, a użytkownik ma do dyspozycji instrukcje i zestaw odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania lub trudności. Trzeba pamiętać, że dokumentacja nie może być prowadzona w wersji papierowej. Wszelkie dokumenty utworzone poza systemem BDO nie są wiążące.

System bazy danych odpadowych pozwala generować, zatwierdzać i przesyłać elektronicznie dokumenty potrzebne na różnych etapach procesu wytwarzania, przekazywania ,transportu lub odbioru odpadów. System wyróżnia trzy grupy podmiotów:

  • Przekazujący odpady – posiadacz odpadów (najczęściej jest to ich wytwórca).
  • Transportujący odpady – podmiot pośredniczący między nadawcą i odbiorcą odpadów.
  • Przejmujący odpady – finalny odbiorca odpadów

Niezależnie od tego, jaką rolę pełni dany podmiot (warto pamiętać, że może pełnić kilka ról jednocześnie), jest zobowiązany do tworzenia, generowania, modyfikowania lub potwierdzania określonych dokumentów. Bardzo ważne w tym kontekście są karty przekazania odpadów. Powinny być one generowane i potwierdzane każdorazowo w sytuacji, gdy odpady są przekazywane między różnymi podmiotami.

Karty ewidencji odpadów – co jeszcze warto wiedzieć?

Każda firma, która jest zobowiązana do prowadzenia ewidencji odpadów, musi znaleźć się w rejestrze BDO (bazie danych odpadowych), i posługiwać się dokumentami utworzonymi w systemie (jak wspomnieliśmy, nie mogą być to druki papierowe, chyba że zostanie ogłoszona awaria systemu). Najważniejsze dokumenty, to:

  • Karta Przekazania Odpadu (KPO) – potwierdzająca wydanie, odbiór odpadów, czy przekazanie kolejnemu podmiotowi.
  • Roczne sprawozdania BDO –każdy podmiot, którego dotyczy elektroniczna ewidencja odpadów jest zobowiązany do sporządzenia podsumowania ewidencji odpadów za dany rok kalendarzowy.

Sprawozdania roczne BDO należy złożyć w urzędzie marszałkowskim za każdy rok kalendarzowy we wskazanych przez ustawę terminach. Niedopełnienie tego obowiązku jest zagrożone wysokimi grzywnami, które mogą być nakładane wielokrotnie – aż do momentu skutecznego złożenia sprawozdania.