Technologia rozwija się tak szybko, że nie jesteśmy w stanie nadążyć za wciąż pojawiającymi się trendami. Więcej sprzętu oznacza również większą liczbę elektronicznych śmieci, których nie można wyrzucić do normalnego kosza. Jak wobec tego powinniśmy je utylizować?

Jak wygląda utylizacja sprzętu elektronicznego

Pomimo rygorystycznych przepisów dotyczących wyrzucania elektroniki, Polacy bardzo powoli przekonują się do ich świadomej utylizacji i… w ogóle wyrzucania. Większość z nas ma zakodowane, że stary sprzęt warto zostawić „na wszelki wypadek”. Dlatego, gdy coś przestaje być dla nas użyteczne, z chęcią oddajemy to znajomym lub rodzinie, sprzedajemy albo zostawiamy – kto w domu nie trzyma zapasowego, starego telefonu?

Niestety, elektrośmieci są groźne dla naszego zdrowia i środowiska. Odłożony sprzęt po czasie zaczyna wydzielać substancje toksyczne, które wnikają w powietrze, wodę, glebę lub naszą skórę. Do najpopularniejszych związków należą azbest i związki bromu, ołów i rtęć (bardzo toksyczne), a także kadm i chrom. Kontakt z tymi substancjami może prowadzić do licznych, przewlekłych chorób.

Recykling i utylizacja sprzętu elektronicznego

Obowiązek utylizacyjny i prowadzenie punktów odzysku (w tym utrzymywanie odpowiedniego poziomu odzysku) przypada na firmy zajmujące się importem oraz pośrednictwem w handlu elektroniką. Producenci muszą oznaczać swój towar specjalnymi piktogramami oraz finansować działania gospodarowania odpadami. Przedsiębiorca współpracujący z organizacjami odzysku musi raz do roku przekazywać 0,1% swojego przychodu na publiczne kampanie dotyczące postępowania z elektroodpadami.

Wedle przepisów każdy sklep handlujący elektroniką ma obowiązek nieodpłatnego odbierania zużytego sprzętu w stosunku 1:1. Jeżeli chcemy pozbyć się większej liczby zużytego sprzętu, to możemy go zostawić w jednym z punktów, które powinny znajdować się w każdej gminie. Informację na temat lokalizacji tych miejsc można uzyskać telefonicznie w urzędowym wydziale ochrony środowiska.

Jak utylizować sprzęt elektroniczny

Według ustawy odpady sprzętu elektronicznego i elektrycznego mają być uznane przez wytwórców za niebezpieczne, co oznacza obowiązek selektywnego ich zbioru i utylizacji lub odzysku. Warto pamiętać, że za wyrzucenie elektroniki do standardowego śmietnika grozi kara grzywny w wysokości do 5 tysięcy złotych.

Pod utylizację podlegają następujące grupy przedmiotów elektronicznych:

  • wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego,
  • małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego,
  • sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny (komputery przemysłowe, komputery osobiste, telefony),
  • sprzęt audiowizualny,
  • sprzęt oświetleniowy,
  • narzędzia elektryczne i elektroniczne  (z wyjątkiem wielkogabarytowych stacjonarnych narzędzi przemysłowych),
  • zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy,
  • wyroby medyczne (z wyjątkiem wszystkich wszczepianych i skażonych produktów),
  • przyrządy do nadzoru i kontroli,
  • automaty do wydawania.

Istnieje kilka możliwości pozbycia się zużytego sprzętu.

Możemy udać się do przedsiębiorstwa, gdzie prowadzony jest punkt zbierania zużytego sprzętu. W naszej okolicy powinien funkcjonować również punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Niektóre punkty skupu złomu również mogą prowadzić taką usługę. Muszą jednak posiadać pozwolenie na przyjmowanie elektrośmieci. Podobne usługi mogą świadczyć zakłady przetwarzające ZSSE.

Ponadto zużyty sprzęt ma obowiązek przyjąć punkt serwisowy, który przyjmuje elektronikę do naprawy, lecz stwierdza, że jest ona nieopłacalna. Na końcu pozostają sprzedawcy detaliczni i hurtowi przyjmujący elektrośmieci w systemie 1:1. Na pomoc w pozbyciu się zużytego sprzętu decydują się także firmy zajmujące się transportem odpadów.